Ý nghĩa của lễ hội búp bê ở Nhật Bản – Hina Matsuri là gì?
Lễ hội búp bê Nhật Bản Hina Matsuri trở thành ngày cầu phúc, may mắn và sức khoẻ cho các bé gái trong gia đình, ước nguyện cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc và cuộc sống gia đình sung túc mà các bậc cha mẹ nào cũng luôn mong muốn cho con gái của họ. Cùng xkld-nhatban.net tìm hiểu về nguồn gốc cũng như những điều đặc biệt trong lễ hội văn hóa truyền thống của xứ Phù tang nhé!
Tìm hiểu về Văn hóa búp bê Nhật Bản
Búp bê ở Nhật Bản không chỉ là món đồ chơi, mà Búp bê còn mang trong mình những nét riêng mà chỉ văn hóa Nhật Bản mới có. Nói đến búp bê thì thường chúng ta đều cùng chung một suy nghĩ đó là thứ đồ chơi dành cho trẻ em. Ở Nhật Bản thì búp bê không chỉ dành cho các bé gái mà nó còn có một ý nghĩa cao cả. Nó đại diện cho đời sống văn hóa tâm linh của người Nhật Bản, mỗi khi nhắc đến những loại búp bê này.
Và mỗi loại búp bê đều có một ý nghĩa riêng biệt, các loại búp bê cùng mang ý nghĩa về sự may mắn, hạnh phúc cho những ai sở hữu nó.
Một só loại búp bê truyền thống ở Nhật
Búp bê Hina
Là một búp bê truyền thống của người Nhật, đại diện cho văn hóa búp bê Nhật Bản dành cho các bé gái. Đây là loại búp bê mô phỏng lại những nhân vật trong thời kì phong kiến như Vua, Hoàng hậu và các vị cận thần phục vụ của triều đại. Vì thế mà một bộ đầy đủ của búp bê Hina phải có tối thiểu 15 con. Và trong số đó phải có ít nhất 1 cặp đại diện cho vua cùng với hoàng hậu.
Và búp bê Hina này được trang trí trong các gia đình có bé gái vào ngày hội búp bê hàng năm. Với ý nghĩa sẽ xua đuổi được những tà ma ác quỷ đi để bé không bị gặp nguy hiểm. Hina được được tạo khắc rất tinh xảo với thân hình chóp, có nghĩa là phần phía trên đầu sẽ nhọn và bên ngoài Hina sẽ được quấn quanh nhiều lớp vải cầu kì. Lễ hội búp bê nhật bản Hina Matsuri là một lễ hội truyền thống lớn tại Nhật.
Búp bê Teru teru bozu
Teru teru bozu là búp bê thủ công làm từ giấy trắng hoặc vải bông. Nó được xem như một loại bùa có khả năng mang lại thời tiết tốt và làm cho trời mưa tạnh. Vì thế người ta treo nó trên cửa sổ với mong muốn thời tiết thuận hòa và tránh được mưa bão. Trẻ em Nhật Bản thường treo nó lên để cầu nguyện thời tiết tốt cho hôm sau. Nếu treo ngược xuống (đầu hướng xuống đất) thì nó có nghĩa là cầu mưa.
Búp bê Dogu
Văn hóa búp bê Nhật Bản còn được thể hiện với sự góp mặt của búp bê Dogu. Đây là loại búp bê cổ nhất của Nhật Bản, được chế tạc từ thủy tinh và gốm sứ. Được dùng trong tang lễ, và có mô phỏng thần thái của các vị thần thánh, nên khi nhận phước xong thì những búp bê này sẽ được ném xuống sông.
Búp bê Daruma
Búp bê này có các đây khoảng 200 năm trước, chính là một biểu tượng tượng trưng cho may mắn, thành công trong đời sống của người dân Nhật Bản. Chính vì lí do này mà búp bê Daruma cũng chính là nét văn hóa Nhật Bản và rất được người dân Nhật Bản nói riêng và khách du lịch quốc tế nói chung ưa chuộng.
Búp bê Gosho – Búp bê của sự xa hoa
Búp bê Nhật Bản Gosho thường được tạo nên bởi những nét tinh nghịch trên khuôn mặt một em bé kháu khỉnh và phía dưới chân sẽ là một bệ đỡ. Búp bê này thường được trang trí ở những nơi sang trọng bởi nó mang ý nghĩa của hoàng cung, cung điện hay đó chính là sự sa hoa, quyền quý.
Ngoài ra ở Nhật còn có rất nhiều búp bê có ý nghĩa dặc biệt trong đời sống tinh thần của người dân Nhật Bản như: búp bê Kokeshi, Búp bê Kimekomi, Búp bê Musha,….
Lễ hội búp bê Nhật Bản Hina Matsuri
Nguồn gốc của Lễ hội búp bê Nhật Bản Hina Matsuri
Lễ hội búp bê Nhật Bản Hina Matsuri bắt nguồn từ phong tục cổ xưa – hina nagashi (búp bê trôi sông). Theo truyền thuyết, vào ngày diễn ra lễ hội búp bê, giới quý tộc sẽ thả những con búp bê được làm bằng giấy và cây ra sông hoặc biển. Họ tin rằng, những con búp bê sẽ mang đi tai nạn, bệnh tật và hóa giải những điều ác cho con gái họ. Vì ý nghĩa tôn giáo đó mà từ thế kỷ 11, các gia đình người Nhật đã bắt đầu làm búp bê cho các bé gái.
Lễ hội búp bê nhật bản Hina Matsuri cũng chính là sự giao hòa giữa thiên nhiên tươi đẹp và ước vọng bình an của người Nhật Bản. Tương truyền lại lễ hội Hina Matsuri đã có lịch sử từ hơn 1000 năm về trước. Từ năm 794 – 1185 (thời Heian) người ta cho rằng những con búp bê giống như hình nhân thế mạng, sau khi các em gái chơi xong sẽ đem vất búp bê xuống sông để mang hết những linh hồn xấu xa hay những điều không may mắn tránh khỏi bé gái.
Vào ngày lễ bé gái người Nhật thường ăn món gì?
Lễ hội búp bê nhật bản Hina Matsuri là dịp để các em họp mặt bạn bè, cùng trang trí và chia sẻ bộ sưu tập của mình. Sau đó tham gia buổi tiệc nhỏ cùng nhau, dùng những món ăn truyền thống tốt cho sức khỏe như cơm đậu đỏ Sekihan, bánh dày Hishi – mochi, rượu ngọt Shirozake và các loại bánh đầy màu sắc. Vì lẽ đó mà trắng, xanh, hồng là các màu sắc tượng trưng cho sự tươi sáng của mùa xuân rất được ưa chuộng trong những buổi tiệc nhỏ này.
Sekihan – xôi đậu đỏ
Trong lễ hội búp bê nhật bản HIna không thể thiếu Xôi đậu đỏ Sekihan. Xôi đậu đỏ Sekihan không phải là một món ăn có công thức chế biến cầu kì, sekihan chỉ đơn giản là một món ăn thuần túy cũng như bản chất mộc mạc chân chất nhưng thấm đậm tình người của người dân đất nước Nhật Bản.
Xôi đậu đỏ Sekihan chỉ được nấu bằng gạo nếp và đậu đỏ, ăn kèm cùng muối mè (gomashio). Những người bà, người mẹ tại Nhật Bản thường nấu Sekihan cho những người thân trong gia đình dùng bữa sáng như một lời nhắn gửi, một lời chúc may mắn đến những người mà họ yêu thương. Ngày nay thì món Sekihan đã trở thành một nét riêng trong phong cách văn hóa ẩm thực Nhật Bản.
Hishi Mochi: Bánh dày
Món bánh này cũng là một loại bánh Wagashi, gồm 3 màu: Màu xanh lá ở dưới cùng tượng trưng cho sự tươi tắn của mùa hè, màu trắng ở giữa tượng trưng cho những bông tuyết mùa đông hay những bông tuyết và màu hồng ở trên cùng tượng trưng cho màu cánh anh đào Sakura.
Chirashizushi: Cơm sushi tươi sống
Món chirashizushi (ちらし寿司) (dịch sang tiếng Việt là sushi rời hay sushi trộn) là món ăn đặc trưng của lễ hội búp bê nhật bản Hina Matsuri.
Vị của món Chirashizushi cũng giống như loại sushi cuộn mà chúng ta đã quen thuộc (nguyên liệu chính là cơm trộn giấm sushi có vị chua ngọt) nhưng được trang trí rất đẹp mắt với các nguyên liệu có màu sắc sặc sỡ. Đây là món ăn ngon, giàu dinh dưỡng, dễ làm và rất thích hợp cho các buổi tiệc trong gia đình.
Ý nghĩa của lễ hội búp bê Nhật Bản Hina Matsuri
Lễ hội búp bê Nhật Bản Hina Matsuri trở thành ngày cầu phúc, may mắn và sức khoẻ cho các bé gái trong gia đình, ước nguyện cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc và cuộc sống gia đình sung túc mà các bậc cha mẹ nào cũng luôn mong muốn cho con gái của họ.Lễ hội còn là dịp cả gia đình đoàn tụ cùng ra ngoài và tận hưởng khí trời khi mùa xuân mới sắp về.
Người Nhật gọi ngày hội này là Hina Matsuri (雛祭り), “Matsuri” có nghĩa là lễ hội, “Hina” có nghĩa là búp bê nhỏ, lễ hội còn được gọi là Momo no sekku (桃の節句) nghĩa là lễ hội hoa đào. Và người Nhật chọn ngày 3 tháng 3 hằng năm tổ chức lễ hội, vì đầu tháng 3 còn là thời điểm hoa đào nở rộ ở Nhật.
Ngoài lễ hội búp bê Nhật Bản dành cho bé gái thì ở Nhật còn có những lễ hội dành cho bé trai. Lễ hội bé trai ở Nhật Bản là lễ hội Koinobori Matsuri hay còn gọi là lễ hội cá chép diễn ra trong suốt 2 tháng, từ cuối tháng 3 tới giữa tháng 5 hằng năm tại Thị trấn Kanna, tỉnh Gunma. Trong ngày lễ này mọi nhà có con trai sẽ treo lên những chiếc đèn lồng cá chép Koi-nobori bay phấp phới trên bầu trời xanh cầu mong cho các bé trai chóng lớn và thành đạt.
